اگر فرزند شش ماهه ی شما از کوچولویی شاد و خوش خواب و خوش خوراک، ناگهان به کودکی بدخلق بدل شده است، احتمالا او در حال دندان درآوردن است. اگر لثه های او سرخ و متورم است و هنگام لمس لثه های او برآمدگی زیر لثه اش احساس کردید، احتمالا او در حال دندان درآوردن است.

حقیقت
- دندان درآوردن روندی پیش بینی ناپذیر است!
برخی از نوزادان با یک یا دو دندان متولد می شوند، که البته نادر است. هم چنین داشتن فرزندی که در چهار ماهگی شروع به دندان درآوردن می کند یا خردسالی که در اولین سال تولد خود هنوز دندان ندارد، نیز نادر است، اما این موارد نیز عادی هستند. به عنوان قانونی عمومی، دندان درآوردن حدود شش ماهگی شروع می شود. گرچه ترتیب بیرون آمدن دندان ها متفاوت است، ولی معمولا ابتدا دو دندان جلویی زیرین را می ببینید و در پی آن دو دندان جلویی بالا در خواهد آمد. طی سال دوم زندگی فرزندتان (به ویژه بین پانزده و نوزده ماهگی) دندان های نیش پدیدار می شوند و در آمدن اینها بسیار دردناک تر از بقیه ی دندان هاست.
در سه سالگی، اکثر خردسالان تمام بیست دندان شیری خود را دارند.

راه کار
- تسکین درد
1) ژل یا پودری حاوی بی حسی موضعی را مستقیما به لثه ها بمالید. از نرس یا پزشک کودکان بپرسید که کدام یک از داروها بدون نسخه یا مسکن های درد ایمن هستند.
2) برای آرام کردن لثه، خوردنی ای برای جویدن به فرزندتان بدهید.
- دندان گیرهای موجود در بازار و داروخانه ها مفید هستند. برای تسکین بهتر دندان گیر را در فریزر بگذارید. یا حوله ی صورت تمیزی را که به شکل مثلث تا شده و برای مدتی در فریزر بوده است به فرزندتان بدهید. وقتی بچه به راحتی غذای سفت می خورد و خوراکی های انگشتی را دوست دارد، می توانید جویدنی های خاصی به او بدهید.
- جویدن چیزی خنک برای لثه های آسیب دیده ی فرزندتان کارساز است. تکه های یخ زده ی میوه نیز فوق العاده است.
- به گفته ی دکتر استاپارد، خوراکی های جویدنی مثل هویج، سبزیجات خام و میوه ها لثه های سرخ متورم را آرام می کند و ماهیچه های آرواره را نیز نیرومند می سازد. آنها دندان ها را قوی می کنند و اثر تمیزکنندهای دارند، زیرا فیبرهای درون آنها هنگام روند جویدن تکه تکه می شوند.
- عمری از سلامت دندانی خوب
از زمانی که برای نخستین بار متوجه اولین دندان های فرزندتان شدید، دندان های او را تمیز کنید. خمیر دندانی حاوی فلوراید و مسواک نرم و مخصوص دندان های کوچولويتان تهیه کنید. حتی اگر هنوز دندان ندارد، پاک کردن لثه های او با دستمال یا حوله ی مرطوب برای عادت کردن به مسواک زدن مفید است. لثه های سالم اولین گام به سوی دندان های مروارید گونه ی سالم هستند. به گفته ی دکتر استاپارد، همیشه شب ها دندان ها را مسواک بزنید تا ذرات غذا طی شب در دهان نباشند. وقتی فرزندتان دو ساله شد، او را برای اولین بار نزد دندان پزشک ببرید. اگر دندان های اولین (شیری) خراب شوند، این خرابی به استخوان های زیرین گسترش می یابد و در تخریب دندان های بزرگسالی تاثیر دارد.
- اگر شک دارید، نزد پزشک بروید!
به گفته ی دکتر اسمیت، متخصص کودکان، نشانه های دندان درآوردن ممکن است کلافه تان کند. برخی از خردسالان بدون داشتن نشانه ای دندان در می آورند و ناگهان متوجه دندان فرزندتان می شوید. آبریزش فراوان از دهان، آبریزش بینی، از دست دادن اندک اشتها، افزایش دمای بدن (بین ۳۷٫۴ و 37،5 درجه ی سانتی گراد)، مدفوعی شل تر و گاهی لکه های سرخ اطراف دهان همگی می توانند به علت دندان در آوردن باشند. اما وقتی دمای بدن فرزندتان ۳۸ درجه ی سانتی گراد است، مدفوع او بسیار آبکی و بودار است، اشتهایش را کاملا از دست داده یا استفراغ می کند، به احتمال زیاد اشکالی در کار است. در چنین مواردی، باید فرزندتان را به پزشک برسانید.

نکته ی مهم
در موارد شدید، زیر نظر پزشک می توان از داروی مسکن استفاده کرد. به عنوان یک دستورالعمل کلی، هنگام درد شدید، پاراستامول (موثر در درمان تب) یا ایبوبروفن (ماده ای ضدالتهاب که برای تسکین درد خوب است) موثر است. پاراستامول و ایبوبروفن را می توان به شکل متناوب هر هشت ساعت استفاده کرد. استفاده از این داروها نباید بیشتر از سه بار در روز ونباید بیش از سه روز ادامه یابد. مثلا:
دوزی از پاراستامول ساعت هشت صبح، سپس دوزی از ایبوبروفن در ساعت دوازده بعد از ظهر و دوزی از پاراستامول در ساعت چهار بعد از ظهر داده می شود. وقتی به بچه پاراستامول دادید، باید آب کافی بنوشد، زیرا به کلیه ها آسیب می رساند. با شکم خالی به بچه ایبوبروفن ندهید، زیرا باعث سوزش سردل می شود.
دکتر اسمیت هشدار می دهد: به بچه های زیر دوسال هرگز نباید آسپرین، کدئین یاضدحساسیت (آنتی هیستامین) داده شود.

استفاده از دانه های کهربا درست است یا غلط؟
برخی مادران قويا معتقدند که در دوران دندان درآوردن خردسالان گردنبندهای کهربا برای رفع درد ناراحتی شگفت انگیز است. به گفته دکتر دیون اسمیت، متخصص کودکان، شواهد علمی اندکی برای تاثیر آن وجود دارد و باید در نظر داشت که کهربا خطر خفگی (گرفتگی گلو) را افزایش می دهد.

منبع: نی نی پلاس